Wydawca treści
Rys historyczny nadleśnictwa
Całość lasów Nadleśnictwa Gromnik do 1945 r. stanowiła własność prywatną. Były to głównie lasy przydworskie (86%), w których na ogół nie prowadzono gospodarki planowej, a działalność człowieka w tych drzewostanach polegała głównie na dorywczej eksploatacji w zależności od własnych potrzeb. Stąd też upaństwowione w 1945 r. lasy stanowiły przeważnie drzewostany młodszych klas wieku (I i II klasa wieku).
Jedynym większym fragmentem, na którym prowadzono planowe gospodarowanie były uroczyska: Kruk, Dąbry, Góra Św. Marcina, Prebenda, Karwodrza, Trzemesna i Piotrkowice stanowiące po wojnie tereny leśnictwa Trzemesna oraz kompleksy Zalasowa i Świniogóra o łącznej powierzchni 1101,77 ha stanowiące własność Romana Sanguszki z Gumnisk. Właśnie dla tych lasów nadleśniczy lasów Dóbr Gumniska - P. Pauer. sporządził w 1882 roku pierwszy plan gospodarczy na lata 1882-1891.
Opracowanie to sporządzone było metodą „nowsza saska", której główną cechą było ustalenie ostępów oraz sporządzanie planu gospodarczego co 10 lat. Operat z 1882 r. wspomina, że dawniej cięto jedlinę i buczynę plądrowniczo i „na czysto". Gdzie cięto „na czysto" młoda buczyna i jedlina wyginęła powoli, a powierzchnie te zalesiano sosną. Gospodarowano bez planu, a regulatorem użytkowania był popyt na drewno. Operat z 1882 r. poleca wyłączać w przyszłości z hodowli miejscowej sosnę (obawa okiści), z przestawieniem wszystkich innych występujących gatunków drzew.
Plan Pauera wyróżniał 2 gospodarstwa:
- wysokopienne - z 80-letnią koleją rębności i cięciami "ciemnymi" (tzn. częściowymi) i "czystymi" (tzn. zupełnymi);
- niskopienne - z 40-letnią koleją rębności i cięciami "czystymi".
Przeciętny roczny wyrąb przed sporządzeniem wymienionego operatu wynosił 760 m3 budulca i 2913 m3 opału. W latach objętych wymienionym operatem (1882-1891) „rąbano" rocznie od 4200 - 6600 m3 drewna, w tym ok. 33% użytku. Sprzedaż drzewa uskuteczniano przeważnie na pniu. Skład gatunkowy drzewostanów przedstawiał się następująco: buk – 37%, sosna – 29%, jodła – 20%, inne – 14%.
Ze szkodników lasowych operat z 1882 r. notuje występowanie kornika „Bostrickus (Fomicus) curvidens".
Rozgraniczenia posiadłości nie przeprowadzono, odkładając na przyszłość „odszukanie granic".
W 1892 r. został sporządzony plan gospodarczy (II. Decenium) na lata 1892 - 1901.
Wszystkie poprzednio przyjęte wskazania gospodarcze pozostały obowiązujące i w tym okresie. Roczne cięcia w tym 10-leciu (decenium) wyznaczył plan 10,60 ha pow. zredukowanej w gospodarstwie wysokopiennym, 1,40 ha pow. zredukowanej w gospodarstwie niskopiennym.
Plan gospodarczy na lata 1902 - 1911 zaznaczał, że choć pomiar posiadłości leśnictwa Trzemesna wystarczał dla celów gospodarczych, wykazywał jednak wiele braków, które wskazywano do usunięcia w następnych latach.
Za ubiegłe „decenium" wykazuje operat przeciętny roczny pobór drzewa na ok. 6000 do 7700 m3, zaś na lata planu 1902-1011 wyznacza cięcia: w gospodarstwie wysokopiennym na 10,87 ha, a w gospodarstwie niskopiennym na 1,87 ha.
Plan ten stosuje już tylko zręby zupełne, podając w uzasadnieniu brak lat nasiennych (buczyny w poprzednim decenium ani razu nie obrodziły). Ponadto jak w poprzednich operatach tak i wymienione urządzenie wykreśla z hodowli uprawy sosnowe, a wprowadza jako regułę w odnowieniu lasu - sadzenie świerka.
Świerk - wg operatu ma w przyszłości tworzyć panujące drzewostany, jodła bowiem cierpi zbyt od rakowatości, a buk jest zawodny w obsiewach naturalnych. Sosna już wcześniej została skreślona z uprawy jako rzadka w drewnie, sękata i cierpiąca od okiści.
Regułą zatem w odnawianiu zaprojektowanych zrębów zupełnych ma być siew względnie sadzenie świerka.
Operat likwiduje sprzedaż drzewa na pniu i wzmiankuje o braku robotników leśnych a także o budowie bardzo potrzebnych dróg: Tarnów - Ryglice i połączenia Trzemesnej z gościńcem Tuchowskim.
W latach 1911 do 1933 gospodarowano nie na podstawie planów gospodarczych, których w tym okresie nie sporządzono, a tylko na podstawie dorywczych programów.
Okres ten charakteryzuje się bezplanowością, nadmiernymi wyrębami i eksperymentowaniem w sposobach użytkowania.
Mroźna zima 1928/1929 spowodowała przemarznięcie dużych powierzchni drzewostanów jodłowych i bukowych, w następstwie czego przez 5 kolejnych lat usuwano wydzielający się posusz.
Przeciętny rozmiar użytkowania za lata 1928/29 - 1932/33 wynosił 6500 m3 rocznie.
Ostatni plan urządzeniowy dla leśnictwa Trzemesna został opracowany na 10-lecie 1933/34 - 1942/43.
W planie tym przyjęto 80 letnią kolej rębności, z 15 letnim okresem odnowienia. Etat użytków rębnych ustalono w wysokości 12,79 ha pow. zredukowanej, o masie 3800 m3 rocznie. Drzewostany zaprojektowano do użytkowania sposobem zrębowo-częściowym. Rozmiar użytkowania przedrębnego ustalono następująco: czyszczenia 31,28 ha, trzebieże 21,18 ha o masie 172 m3 rocznie.
Przedstawiona powyżej krótka historia lasów leśnictwa Trzemesna wskazuje, że już od wieków leśnictwo to stanowiło samodzielne gospodarstwo (wchodzące w skład dóbr Gumniska). Lasem gospodarował samodzielny leśniczy (z wyższym wykształceniem) przy pomocy adiunkta leśnego i 10 gajowych.
Przeważająca część lasów Nadleśnictwa Gromnik, bo aż 86% pow. leśnej stanowiła własność poszczególnych majątków dworskich (ok. 35), a zagospodarowanie tych lasów nie przedstawiało się korzystnie. Użytkowanie odbywało się przeważnie zrębami zupełnymi na dużych powierzchniach zrębowych. Stosowano bardzo niską kolej rębności 60-80 lat. Na odnowienie powierzchni zrębowych wiele uwagi nie poświęcano, sadzono sosnę i świerka bez względu na typ siedliska. Wykorzystywano często samosiewy i odrośla: brzozy, graba i osiki. Miejscami tylko w drzewostanach bukowych i jodłowych stosowano rębnię przerębową i bazowano na odnowieniach naturalnych (ur. Kąśna, Siekierczyna).
Z uwagi na brak dostatecznej pielęgnacji, w składzie drzewostanów znaczny udział stanowiły gatunki małowartościowe jak osika, brzoza, grab oraz odrośla buka, graba i dęba.
Po II wojnie światowej gospodarka leśna była prowadzona w oparciu o następujące plany urządzeniowe:
· Prowizoryczny plan urządzenia lasu - 1947 rok dla Nadleśnictwa Gromnik;
· Definitywne plany urządzenia lasu:
- dla Nadleśnictwa Tuchów – 1957 r.;
- dla Nadleśnictwa Gromnik – 1959 r.;
· I rewizji urządzenia lasu dla Nadleśnictw:
- Tarnów – 1969 r. (dawne Nadleśnictwo Tuchów, w 1959 roku zmiana nazwy
i siedziby);
- Gromnik – 1970 r.
· II rewizji urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Gromnik na okres od 01.01.1982 r. do 31.12.1992 r. (dwa obręby leśne: Gromnik i Tarnów, utworzone w 1977 roku z byłych nadleśnictw Gromnik i Tarnów);
· III rewizji urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Gromnik (dwa obręby leśne: Gromnik i Tarnów) na okres od 01.01.1993 r. do 31.12.2002 r.;
· IV rewizji urządzenia lasu Nadleśnictwa Gromnik na okres od 01.01.2003 do 31.12.2012 r. (w 2002 r. połączenie obrębów – Nadleśnictwo w obecnej strukturze).