Gospodarka leśna opiera się natomiast na produkcji biologicznej, która wykorzystuje naturalne siły przyrody i właściwości środowiska leśnego, w głównej mierze są to warunki glebowe, klimatyczne i  rzeźba terenu. Czynniki te kształtują zarówno skład i strukturę drzewostanu, jak również skład, strukturę i funkcjonowanie całego ekosystemu leśnego. Wynika stąd istotna rola lasów i gospodarki  leśnej dla ochrony przyrody, rozumianej jako ochrona flory, fauny, rzeźby terenu i krajobrazu oraz utrzymaniu potencjału produkcyjnego gleb.

Las jako ekosystem pełni wielorakie funkcje: gospodarcze, pośredniogospodarcze i pozagospodarcze. Na przestrzeni dziejów dla człowieka najważniejsza była funkcja gospodarcza, jako baza produkcyjna drewna, użytków ubocznych i zwierzyny łownej. Po raz pierwszy funkcje lasów w nieco innym ujęciu przedstawiała idea lasu normalnego i gospodarowanie na zrębach zupełnych, która została wprowadzona przez leśników europejskich pod koniec XVIII wieku. Dzięki temu osiągnięto stały wzrost zasobów drzewnych przy równoczesnym wzroście pozyskania drewna. Jednakże w wyniku wieloletnich obserwacji zauważono szereg niekorzystnych zjawisk towarzyszących tej gospodarce takich jak: pogorszenie stanu zdrowotnego lasów i zanik jego pierwotnego bogactwa przyrodniczego. Stąd wysunięto wniosek, że nadrzędnym celem powinno być zachowanie lasów i ich korzystnego wpływu na środowisko, czyli na pozaprodukcyjne funkcje lasów, takie jak: środowiskotwórcze (wodochronne, glebochronne, klimatyczne) i społeczne (rekreacyjne, estetyczne).

Lasy Nadleśnictwa Gromnik są lasami wielofunkcyjnymi, z czego 98,7% zajmują lasy ochronne, a pozostałe 1,3% rezerwaty. Z funkcji poza produkcyjnych największe znaczenie mają wodochronność i glebochronność. Funkcje te wynikają bezpośrednio z położenia i ukształtowania terenu. Prawie 80% powierzchni lasów położonych jest na terenach wyżynnych, a prawie 17% na terenach górskich, stanowiących naturalne tereny źródliskowe, podnoszących retencyjność gruntów i przeciwdziałających erozji gleby. Ze względu na duże walory przyrodnicze i krajobrazowe lasy te spełniają również liczne funkcje turystyczne i dydaktyczne.